Podział szczoteczek do zębów ze względu na rodzaj

Pierwszym rodzajem szczoteczek do zębów, są tradycyjne egzemplarze manualne. Bezsprzecznie są one atrybutem najbardziej kojarzącym się z domową higienizacją jamy ustnej. Dzielą się one na kilka kategorii, uwzględniających twardość włosia, długość główki, wiek użytkownika czy specjalne przeznaczenie.

Podział szczoteczek manualnych ze względu na twardość włosia:

Podział szczoteczek manualnych ze względu na twardość włosia:

szczoteczka twarda – zalecana jest w szczególnych przypadkach np. Pacjentom palących papierosy, ale dysponujących zdrowym przyzębiem. Jednakże nie jest ona rekomendowana zbyt często, ze względu na ryzyko wystąpienia recesji dziąseł przez nieumiejętne użytkowanie;
szczoteczka o średniej twardości włosia – jest najczęściej rekomendowana przez lekarzy stomatologów, stanowi uniwersalne rozwiązanie dla osób ze zdrowymi dziąsłami i nie tylko;
szczoteczka miękka – zalecana Pacjentom borykającym się z zapaleniem dziąseł lub przyzębia, a szczególnie w przypadkach bolesnego przebiegu, krwawień czy zwiększeniem ruchomości zębów.

Podział ze względu na długość główki szczoteczki (powinna ona obejmować maksymalnie trzy sąsiadujące zęby):

Dla dorosłych – 2,5cm do 3cm;
dla dzieci – 2 cm do 2,5cm.

Podział ze względu na długość rękojeści:

Szczoteczki dla dorosłych – 15 do 17 cm;
szczoteczki dla dzieci – 11 do 13 cm

Wyróżniamy również szczoteczki o specjalnym przeznaczeniu:

Dedykowane czyszczeniu protez lub przęseł mostów;
służące czyszczeniu trudno dostępnych miejsc i ciasnych przestrzeni międzyzębowych (w tym powstałych przez użytkowanie aparatów ortodontycznych) oraz przęseł mostów;
jednopęczkowe (tzw. kątówki) – przeznaczone osobom posiadającym aparaty ortodontyczne lub implanty.

Elektryczne szczoteczki do zębów [zdjęcie]

Zalety klasycznych szczoteczek elektrycznych:

W porównaniu ze szczoteczkami manualnymi, ich elektryczne odpowiedniki są łatwiejsze w użyciu, ze względu na brak konieczności wykorzystania specjalnej techniki szczotkowania. Dodatkowym atutem zastosowania tego rodzaju szczoteczek jest fakt, że ich użytkowanie jest mniej traumatyzujące dla dziąseł. Ich siła nacisku na nie jest równa nawet 1/3 siły wywieranej przez szczoteczkę manualną. Główka takiej szczoteczki wykonuje około 4.000-20.000 obrotów na minutę i łączy w sobie trzy rodzaje ruchów: rotacyjne, pulsacyjne i oscylacyjne, co pozwala na jeszcze dokładniejsze oczyszczenie zębów z płytki bakteryjnej.
dodatkowymi atutami niektórych egzemplarzy jest system informujący o czasie szczotkowania zębów (emitują one wówczas sygnał dźwiękowy pozwalający na zachowanie odpowiedniej długości mycia zębów);
zalecane są one szczególnie osobom upośledzonym fizycznie lub umysłowo, które mają duży problem z umiejętnym posługiwaniem się szczoteczką manualną, ale także osobom zdrowym mającym z tym kłopot. Do osobnej grupy pacjentów należą ci posiadający stałe aparaty ortodontyczne, którym zalecane jest również korzystanie z tego rodzaju szczoteczek.

Zalety szczoteczek sonicznych: [zdjęcie]

Cechują się dużą skutecznością w usuwaniu płytki bakteryjnej, eliminując ją bez bezpośredniego kontaktu z zębem. Opierają się na wykorzystaniu fal dźwiękowych, łącząc ruchy o wysokiej częstotliwości i wysokiej amplitudzie z zastosowaniem szybkiego ruchu wymiatającego, co umożliwia lepszą penetrację przestrzeni międzyzębowych, a co za tym idzie – ich oczyszczanie;
szczoteczka ta wykonuje więcej ruchów szczotkujących w dwie minuty niż zwykła szczoteczka manualna w miesiąc. Specyficzny mechanizm mycia nie wymaga dużej siły, dzięki czemu prawie nie ma ryzyka uszkodzenia szkliwa czy dziąseł;
dodatkowym atutem szczoteczek sonicznych jest sygnał dźwiękowy, informujący co 30 sekund o konieczności rozpoczęcia oczyszczania kolejnego kwadrantu uzębienia. Polecane są osobom użytkującym aparaty ortodontyczne, implanty, korony lub mosty. Podobnie jak elektryczne odpowiedniki, szczoteczki soniczne posiadają wymienne końcówki, dzięki czemu mogą być używane przez całą rodzinę!

Higiena jamy ustnej 3 - dir 8115pc1 scaled

Najważniejsze wskazówki dotyczące szczoteczek do zębów

Szczoteczka, która będzie spełniała wszystkie wymienione wcześniej wymagania i będzie prawidłowo używana, musi być również odpowiednio często wymieniana. Jeśli zbagatelizujemy ten warunek, jej użytkowanie będzie nieskuteczne. Dlatego należy pamiętać, aby zmieniać szczoteczkę na nową co 2-3 miesiące;
do tych wielu porad warto dodać, że szczoteczkę do zębów powinien posiadać każdy, nawet osoba borykająca się z bezzębiem. Już niemowlęta powinny oswajać się z nią poprzez specjalne szczoteczki-gryzaczki, a osoby w podeszłym oczyszczać swoje „trzecie zęby” szczoteczkami do protez;
należy również pamiętać, że szczoteczka nie jest jedynym sposobem dbania o zdrowie zębów, a technika jej użycia jest sztuką, której trzeba się uczyć;
kiedy już zaopatrzymy się w nowoczesną szczoteczkę, pamiętajmy, że mimo rozwoju techniki ona sama nie oczyści zębów za nas. Dlatego też zgłośmy się do stomatologa z prośbą o krótki instruktaż jej poprawnego używania.

Metody szczotkowania przy pomocy szczoteczek manualnych:

Wyróżniamy kilka technik szczotkowania zębów szczoteczką manualną. Aby wybrać właściwą, należy wziąć pod uwagę: stan uzębienia i przyzębia, ale też wiek, sprawność ruchową czy manualną

Metoda wymiatania – inaczej obrotowa, czyli tzw. roll. Jest to technika dziąsło-ząb, zalecana młodzieży i osobom dorosłym oraz Pacjentom borykającym się z obnażonymi szyjkami zębowymi. Polega na ułożeniu szczoteczki pod kątem 45º na granicy dziąsła i zęba, włosiem skierowanym w kierunku dziąsła (w szczęce szczoteczka powinna być skierowana ku górze, a w żuchwie ku dołowi – zawsze w kierunku dziąsła). Następnie wykonuje się ruch wymiatający, dodając kilka delikatnych ruchów drgających. Proces ten należy powtórzyć od 4 do 6 razy w jednym odcinku obejmującym 2-3 zęby. W ten sam sposób oczyszcza się powierzchnie wewnętrzne zębów, zaś obszar żujący ruchami szorującymi, jako ostatni etap . To bardzo skuteczna i korzystny sposób, gdyż oprócz oczyszczania także masuje dziąsła. Do jego wykonania zaleca się szczoteczkę o średnim lub miękkim włosiu.

Metody wibracyjno-masujące:

Metoda Chartersa – zalecana wszystkim osobom dorosłych cierpiącym z powodu recesji dziąseł i zapalenia przyzębia. Polega na ułożeniu włosia szczoteczki częściowo na dziąśle, a częściowo na koronie zęba, pod kątem 45º. Włosie powinno być skierowane do powierzchni żującej. Wykonujemy następnie ruchy drgająco-obrotowe, jednocześnie wywierając ucisk na dziąsło, który po kilku sekundach zmniejszamy. Jest to metoda, która można skutecznie oczyścić zęby przy równoczesnym masowaniu dziąseł. Jednakże cechuje się ona dość dużym stopniem trudności przy nauce, zaś w przypadku jej nieprawidłowego wykonania istnieje ryzyko uszkodzenia dziąseł;
metoda Stillmana – również zalecana Pacjentom borykającym się z recesjami dziąseł i zapaleniem przyzębia. Podobnie jak przy metodzie Chartersa, polega na ułożeniu włosia szczoteczki poziomo pod kątem 45º, częściowo na koronie zęba i częściowo na dziąśle. Różnicą jest pozycja włosia – ma być ono skierowane na wierzchołek korzenia. Odmienne do metody Chartersa jest także wykonywanie ruchów: tutaj zaleca się poprzecznie-drgające, z jednoczesnym wymiataniem w kierunku powierzchni żujących (lub brzegu siecznego zęba). Ta technika szczotkowania jest łatwiejsza od poprzedniczki i również masuje dziąsła;
metoda Bassa – zalecana osobom dorosłym z chorobami przyzębia lub po zabiegach chirurgicznych w jego obrębie. Wymaga stosowania głównie miękkiej szczoteczki. W czasie szczotkowania zębów tą techniką włosie szczoteczki jest w stałym kontakcie z dziąsłami i wnika w głąb kieszonek dziąsłowych. Polega to na dokładnym ułożeniu szczoteczki pod kątem 45º w okolicy szyjek zębów z włosiem skierowanym w stronę dziąsła. Następnie wykonuje się ruchy wibrujące, krótkie, lecz energiczne, cechujące się niskim natężeniem połączonym z lekkim naciskiem, aby włosie szczoteczki dokładnie wniknęło w kieszonkę dziąsłową. Procedurę należy powtarzać na każdym odcinku uzębienia do 10 razy. Metodę tą obecnie uważa się za skuteczną i powszechnie polecaną.

Pozostałe metody szczotkowania uzębienia

Metoda Fonesa (okrężno-szorująca) – to najłatwiejsza z metod szczotkowania zębów, zalecana głównie dzieciom (do ok. 8 roku życia) lub osobom upośledzonym. Polega na ułożeniu szczoteczki pod kątem prostym do powierzchni zębów w okolicy dziąsła i wykonywaniu ruchów okrężnych obrotowych, przesuwając główkę szczoteczki na kolejne partie zębowe. Zaleca się stosowanie szczoteczek o średniej twardości włosia lub miękkich;
technika szczotkowania zębów szczoteczką elektryczną – szczoteczkę należy ułożyć na ostatnim zębie w łuku, równolegle do powierzchni oczyszczanej, a następnie przytrzymywać ją ok. 2-3 sekundy i przesuwać kolejno z zęba na ząb. Oczyszcza się najpierw powierzchnie zewnętrzne, potem wewnętrzne, zaś na końcu żujące. Należy pamiętać, aby nie przyciskać szczoteczki zbyt mocno i nie wykonywać innych dodatkowych ruchów;
technika szczotkowania zębów szczoteczką soniczną – szczoteczkę należy umieścić pod kątem do powierzchni zęba, a włosie skierować na dziąsło. Włączoną szczoteczkę należy przesuwać z zęba na ząb , można wykonywać ruchy wymiatające. By oczyścić siekacze od strony wewnętrznej, należy ułożyć szczoteczkę pionowo i wymiatać nią od dziąsła w kierunku brzegu siecznego.

Nici, płukanki i inne przybory do higieny jamy ustnej

Ząb ma 5 powierzchni: wewnętrzną, zewnętrzną, żującą i dwie powierzchnie styczne – bliższą oraz dalszą. Zwykłym szczotkowaniem można oczyścić zaledwie trzy powierzchnie. Dlatego uzasadnione jest stosowanie dodatkowych akcesoriów, które pozwolą oczyścić pozostałe obszary uzębienia. Aby higiena jamy ustnej była w pełni prawidłowa, konieczne jest oprócz szczotkowania zastosowanie jeszcze dwóch kroków poza tradycyjnym szczotkowaniem: nitkowania zębów oraz zastosowania płynów do płukania jamy ustnej.

Higiena jamy ustnej 4 - dir 8023pc1

Nić dentystyczna [zdjęcie]

Za jej pomocą oczyszczamy płytkę bakteryjną powstałą w przestrzeniach międzyzębowych, a w przypadku chorego przyzębia również nawarstwioną poniżej linii dziąseł.

Wyróżniamy różne rodzaje nici dentystycznych:

Woskowane;
niewoskowane;
superfloss;
taśmy;

Nić dentystyczna ma różne zastosowania. W ramach prawidłowej higieny jamy ustnej powinna być używana przed szczotkowaniem, by fluor zawarty w paście lepiej się wchłaniał w oczyszczoną przestrzeń międzyzębową.

Nitka woskowana zalecana jest do bardzo ciasnych przestrzeni pomiędzy zębami, gdyż łatwiej ją w nie wprowadzić, lecz cienka powłoka wosku pozostawiona na powierzchniach stycznych utrudnia wnikanie fluoru (znajdującego się w paście). Zastosowanie tego rodzaju nici zaleca się po wyszczotkowaniu zębów.

Nitki z fluorem można stosować niezależnie od szczotkowania. Mają one różne grubości, których dopasowanie jest sprawą bardzo indywidualną. Tę odmianę zaleca się osobom z luźnymi przestrzeniami międzyzębowymi.

Nici superfloss z kolei są wygodne w użytkowaniu dla osób noszących aparaty ortodontyczne lub posiadających mosty protetyczne, gdyż jeden z ich końców jest utwardzany. Ułatwia to wprowadzenie w przestrzeń między zębem a zamkiem aparatu ortodontycznego lub między dziąsłem a przęsłem mostu protetycznego. Regularne stosowanie nici dentystycznych niezależnie od sytuacji pomaga zredukować płytkę międzyzębową nawet o 50%.

Płyny do płukania jamy ustnej

Odpowiednio dobrany płyn do płukania ust i jego regularne użytkowanie to ważny krok kończący codzienną higienizację zębów oraz duży krok w profilaktyce higieny jamy ustnej. Zadaniem wspomnianych płynów jest wyeliminowanie resztek jedzenia, rozluźnienie nalotu nazębnego oraz redukcja flory bakteryjnej. Wynikiem tego jest zmniejszenie wzrostu płytki nazębnej i neutralizacja pH środowiska jamy ustnej z kwaśnego na obojętne. Przy dłuższym czasie płukania (ok. 15 minut) może dojść nawet do całkowitego rozpuszczenia cukrów. Jest to bardzo prosta metoda higieny, lecz należy pamiętać, że nie stanowi zamiennika szczotkowania zębów. Płyny do płukania jamy ustnej ze względu na wskazania stosowane są jako środki lecznicze, ale przede wszystkim to bardzo ważny element profilaktyczny.

Płyny do płukania ust zawierają w swoim składzie różne związki, dlatego też różnie działają. Ze względu na indywidualne wskazania i potrzeby, możemy je podzielić na:

Płyny zapobiegające rozwojowi próchnicy – zawierają związki fluoru, przez co zwiększają oporność na działanie kwasów produkowanych przez bakterie próchnicotwórcze;
płyny o działaniu przeciwbakteryjnym – zawierające środki antyseptyczne, takie jak chlorheksydynę lub chlorek cetylpirydyny. Wykazują wysokie działanie przeciwbakteryjne (na bakterie gram-dodatnie i gram-ujemne, ale też drożdżaki czy wirusy) polegające na zwiększeniu przepuszczalności ściany komórkowej bakterii, a w konsekwencji całkowitym ich zniszczeniu;
płyny zmniejszające nadwrażliwość zębów – to płyny zawierające sole potasu, zmniejszają nadwrażliwość zębów przez zamknięcie kanalików zębinowych;
płyny dedykowane osobom o zwiększonej skłonności do tworzenia się kamienia nazębnego – zawierają sole cynku, które hamują odkładanie się kamienia nazębnego;
płyny wybielające zęby – zawierają cytrynian sodu i boran sodu, ich zadaniem jest ograniczenie rozwoju płytki bakteryjnej oraz usuwanie przebarwień;
płyny odświeżające z olejkami eterycznymi – mają w swoim składzie olejki eukaliptusowe lub mentolowe, a także środki pochodzenia roślinnego: rumianek, szałwię czy korę dębu. Działają łagodząco na stany zapalne dziąseł oraz mają właściwości antyseptyczne.
płyny niezawierające alkoholu – są pozbawione właściwości smakowych charakterystycznych dla płynów z alkoholem, zamiast alkoholu zawierają ksylitol. Rekomenduje się je szczególnie osobom odczuwającym nadmierną suchość w ustach;
płyny dla dzieci od 6 roku życia.

Należy zaznaczyć, że większość dostępnych na rynku płynów jest oferowana jako gotowy środek do płukania, ale są też dostępne ich odpowiedniki w formie koncentratów do rozcieńczania. Wówczas należy się stosować ściśle do zaleceń producenta. Płyny można też stosować z użyciem irygatora.

Irygator jest urządzeniem działającym na zasadzie bicza wodnego. Wbudowana w niego pompka generuje strumień wody lub wody z płynem do płukania jamy ustnej, który pulsacyjnie i pod ciśnieniem wydostaje się z dyszy. Wypłukuje on resztki pokarmu z przestrzeni międzyzębowych oraz miejsc trudno dostępnych, jak stłoczenia zębów, stałe aparaty ortodontyczne czy przęsła mostów protetycznych. Urządzenie to służy oczyszczaniu przestrzeni międzyzębowych, kieszeni lub szczelin dziąsłowych, a także masażowi dziąseł. Jest to obecnie jeden z najnowocześniejszych wynalazków w dziedzinie profilaktyki i higieny chorób przyzębia .

Kryteria past do zębów

We współczesnej profilaktyce stomatologicznej przy wyborze pasty do zębów należy kierować się jej składem i właściwościami. Prawidłowa pasta powinna:
mieć właściwości oczyszczające z osadów;
zwiększać odporność na próchnicę;
korzystnie oddziaływać na dziąsła oraz ich nie podrażniać;
działać ograniczająco na odkładanie się miękkich i twardych złogów;
nie oddziaływać szkodliwie na błonę śluzowa i szkliwo;
charakteryzować się odpowiednim smakiem i zapachem.

Bezcukrowe gumy do żucia

Stanowią środek pomocniczy zapobiegający rozwojowi próchnicy. Należy to jednak traktować jako element częściowy i zastępczy. Żucie gumy do żucia powinno trwać nie dłużej niż 5-10 minut. Gumy bez cukru zawierające substancje, takie jak ksylitol czy sorbitol wykazują działanie antybakteryjne, a związki w nich zawarte zmniejszają przyrost płytki nazębnej i redukują rozwój próchnicy. Żucie gumy bezcukrowej jest korzystne również ze względu na wzmaganie produkcji śliny, która jest naturalnym neutralizatorem szkodliwych kwasów tworzących płytkę nazębną. Tak więc gumy do żucia szczególnie zaleca się osobom cierpiącym na zaburzenia wydzielania śliny bądź po radioterapii.

Higiena jamy ustnej

Praktyczne informacje związane z higieną jamy ustnej

Poznaj lekarzy zajmujących się profilaktyką

Podział szczoteczek do zębów ze względu na rodzaj

Zapisz się na konsultację

Wypełnij i wyślij poniższy formularz:

Zalety klasycznych szczoteczek elektrycznych:

Zalety szczoteczek sonicznych: [zdjęcie]

Najważniejsze wskazówki dotyczące szczoteczek do zębów

Metody szczotkowania przy pomocy szczoteczek manualnych:

Pozostałe metody szczotkowania uzębienia

Nici, płukanki i inne przybory do higieny jamy ustnej

Zapisz się na konsultację

Wypełnij i wyślij poniższy formularz:

Płyny do płukania jamy ustnej

Kryteria past do zębów

Bezcukrowe gumy do żucia

FAQ – poznaj najczęstsze pytania do zabiegów implantologicznych

Zobacz opinie naszych Pacjentów

Focus Promedi Stomatologia Estetyczna Mikroskopowa

Zostało jeszcze kilka wolnych miejsc na konsultację!

728999212